COP30’un dördüncü gününde bilgi kirliliğiyle mücadelede yeni adım

• COP30’un dördüncü gününde ‘İklim Değişikliğinde Bilgi Bütünlüğü Bildirgesi’ imzaya açıldı.

  COP30’un (Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı) dördüncü gününde iklim müzakerelerinin odağı, iklim inkârcılığı ve dezenformasyonla mücadeleye kaydı. Birleşmiş Milletler (BM) Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO) ve Brezilya hükümetinin öncülüğünde hazırlanan İklim Değişikliğinde Bilgi Bütünlüğü Bildirgesi zirvede imzaya açılırken, ülkeler güvenilir, bilim temelli bilgi akışını korumanın artık iklim eyleminin ayrılmaz bir parçası olduğunu vurguladı. İlk imzacı 11 ülke, yanlış bilginin iklim politikalarını yavaşlattığını, kamusal güveni aşındırdığını ve savunmasız toplulukları daha da kırılgan hâle getirdiğini belirterek uluslararası iş birliği çağrısı yaptı.
  
  İklim inkârcılığı neden kritik bir risk?
  COP30’da bildirgenin sunumunda yapılan açıklamalar, iklimle ilgili yanlış bilginin artık yalnızca çevrimiçi bir sorun olmadığını; politika süreçlerini, kamuoyunu ve hatta bilim insanlarının güvenliğini etkileyen çok katmanlı bir tehdit hâline geldiğini ortaya koydu. BM Bilgi Bütünlüğü Kıdemli Danışmanı Charlotte Scaddan, iklim konulu yanlış ve yanıltıcı bilgilerin ‘eşi benzeri görülmemiş bir hızla yayıldığını’ belirterek bu durumu şöyle özetledi:
  Yanlış iddialar kasıtlı olarak çoklu platformlarda dolaşıma sokuluyor, ‘Bilgi aklama’ adı verilen süreçle bu içerikler güvenilir kaynaklardan geliyormuş gibi gösteriliyor, fosil yakıt endüstrisi, aşırılık yanlısı siyasi aktörler ve dijital nefret ekonomisinden beslenen influencer’lar dezenformasyonun başlıca taşıyıcıları arasında yer alıyor. Scaddan’a göre bu tablo yalnızca bilime olan güveni zayıflatmıyor; aynı zamanda iklim savunucularını, araştırmacıları ve gazetecileri hedef hâline getiriyor. Bu nedenle COP30’da bilgi bütünlüğü ilk kez resmi gündeme taşınarak uluslararası düzeyde ortak bir çerçeve oluşturulmuş oldu.
  
  İşte bildirgenin öne çıkan çağrıları…
  COP30’da imzaya açılan ‘İklim Değişikliğinde Bilgi Bütünlüğü Bildirgesi’, hükümetleri, özel sektörü, medya kuruluşlarını, teknoloji platformlarını ve sivil toplumu ortak bir mücadeleye davet ediyor. Bildirgenin öne çıkan çağrıları şöyle:
  • İklim inkârcılığı ve dezenformasyona karşı somut politika adımları atılması
  • Bilimsel temelli bilgiyi güçlendirecek şeffaf ve güvenilir iletişim mekanizmalarının oluşturulması
  • İklim savunucuları, araştırmacılar ve gazetecilere yönelik saldırıların izlenmesi ve önlenmesi
  • Yanlış bilginin yayılmasını kolaylaştıran dijital altyapılara yönelik sorumluluk çerçevelerinin geliştirilmesi
  • Ulusal ve uluslararası seviyede bilgi bütünlüğü standartlarının belirlenmesi.
  
  Bildirgenin ilk imzacıları arasında Brezilya, Kanada, Şili, Danimarka, Finlandiya, Almanya, İspanya, İsveç, Uruguay ve Hollanda yer aldı. Yetkililere göre bu liste COP boyunca genişlemeye devam edecek. Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva’nın açılışta söylediği gibi; “Bu COP, doğruluk COP’u olmalı.” Bu çerçevede bildirge, iklim eylemini güçlendiren bilgi ekosisteminin inşası için atılan en kapsamlı adımlardan biri olarak değerlendiriliyor.