YUKARI

Sürdürülebilir Yaşam

Eklenme Tarihi: 07 Ocak 2025

Dünyanın tohumunu koruyan kasa

  • Svalbard Küresel Tohum Kasası, gıda tedarik zincirinin geleceğini koruma altına alan bir sigorta poliçesi.

    İklim değişikliği, tarımsal üretimi tehdit eden en büyük sorunlardan biri haline geldi. Aşırı hava olayları, kuraklık, seller ve öngörülemez hava koşulları, çiftçilerin mahsullerini yok ediyor ve gıda kaynaklarını tehlikeye atıyor. Bu bağlamda, dünyadaki tohum bankaları, bitkisel çeşitliliği koruyarak geleceğin gıda güvenliğini sağlama konusunda kritik bir rol üstleniyor. Norveç’in Kuzey Kutup Dairesi’nin ötesinde yer alan Svalbard Küresel Tohum Kasası, bu mücadelenin en güçlü sembollerinden biri.

    Svalbard Tohum Kasası neden önemli?
    Svalbard Küresel Tohum Kasası, küresel ölçekte en büyük ve en güvenli tohum deposu olarak 2008 yılında açıldı. Kuzey Kutbu’na 1300 km mesafede, soğuk tundranın içine inşa edilen kasada buğday, fasulye ve pirinç gibi temel gıda ürünlerine ait milyonlarca tohum örneği bulunuyor. Toplamda 6297 mahsul türüne ait 1 milyon 331 bin 458’den fazla tohum örneği saklanıyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’ne (FAO) göre, 1900’lerden bu yana yerli sebze çeşitlerinin yüzde 75’i monokültür tarım nedeniyle kayboldu. Tek tip tarım yöntemi, yalnızca belirli türlerin yetiştirilmesine olanak tanırken, yerel ve eski mahsul çeşitlerini yok oluşa sürüklüyor. Svalbard gibi tohum kasaları ise bu zenginliği kaybetmemek için adeta birer ‘biyolojik hazine sandığı’ görevini üstleniyor.

    2024’de rekor düzeyde tohum depolandı
    Svalbard Kasası, 2024 yılında tarihteki en yoğun tohum alımlarından birini gerçekleştirdi. Kasaya 61 farklı gen bankasından 64.331 yeni tohum örneği ulaştırıldı. Bunların 21’i, ilk kez tohum gönderimi yapan kurumlara aitti. Tohum Kasası Koordinatörü Åsmund Asdal, bu sayının Svalbard’ın tarihindeki en yüksek yeni giriş olduğunu belirtti. Gen bankalarının ana amacı, yerel ve eski mahsul çeşitlerini korumak ve küresel krizlerde yeniden üretime kazandırmak. Svalbard, bu bankaların küresel bir yedeği niteliğinde olduğundan, dünyanın dört bir yanından gelen tohum koleksiyonlarını yedekliyor.

    Bitki genetik çeşitliliği devamlılık için önemli
    Bitki genetik çeşitliliği, gıda tedarik zincirinin devamlılığı için en önemli kaynaklardan biri. Farklı iklim koşullarında yetişmeye uyum sağlayan tohumlar, kriz anlarında farklı coğrafyalarda yeniden hayat bulabiliyor. Bu da, tarımsal dayanıklılığı artırıyor. Ancak hiçbir ülkenin kendi tohum stoklarıyla tam anlamıyla kendi kendine yetmesi mümkün değil. Asdal, “Bitki genetik çeşitliliği uluslararası bir iştir ve etkin iş birliği gerektirir” diyor. Tohum bankaları sayesinde, bir bölgede yok olan mahsul başka bir bölgede yeniden üretilerek küresel tarım sisteminin sürdürülebilirliği sağlanıyor. Örneğin, Orta Doğu’daki çatışmalar nedeniyle tohum bankalarından biri zarar gördüğünde, buradaki koleksiyonun yedeği Svalbard Kasası’ndan alındı ve yeniden çoğaltıldı.

    İklim krizi karşısında uluslararası iş birliği
    Asdal’a göre, Svalbard Küresel Tohum Kasası, dünya siyaseti ne kadar çalkantılı olursa olsun işlevini yerine getirmeye devam ediyor. Savaşlar, yaptırımlar veya siyasi anlaşmazlıklar, tohum kasasının misyonunu etkilemiyor. Bilim insanları, çiftçiler ve araştırmacılar, uluslararası sınırları aşan bu iş birliğinden faydalanıyor ve bu kaynaklara güveniyor. Bu tohum kasası sayesinde yalnızca mevcut mahsul türleri değil, aynı zamanda gelecekte tarımda kullanılabilecek bitki türleri de koruma altına alınıyor. Özellikle iklim değişikliğinin etkilerinin arttığı bu dönemde, dayanıklı tohum türleri gıda güvenliğini sağlamada büyük önem taşıyor.

    Küresel ölçekte daha fazla iş birliği gerekli
    Birçok ülkenin ulusal veya bölgesel gen bankaları bulunuyor. Ancak küresel ölçekte daha fazla iş birliği ve yedekleme yapılması gerekiyor. Dünyada 1700’den fazla gen bankası olsa da, hepsi Svalbard gibi dayanıklı ve güvenli değil. Günümüzde, yeni tarım politikalarının oluşturulması ve daha sürdürülebilir üretim yöntemlerinin geliştirilmesi için genetik çeşitliliğin korunması şart. Bu, yalnızca mevcut gıda tedarikini güvence altına almakla kalmaz, aynı zamanda yeni mahsul türlerinin geliştirilmesine de katkı sağlar.

    Gelecek nesiller için gıda güvencesi
    Svalbard Küresel Tohum Kasası, gıda tedarik zincirinin geleceğini koruma altına alan bir sigorta poliçesi gibi. Tohum bankaları, dünyanın dört bir yanındaki bilim insanları ve çiftçiler için hayati bir kaynak olmayı sürdürüyor. İklim krizinin etkilerinin arttığı bir dünyada, tohum bankalarına yatırım yapmak ve bu sistemin sürdürülebilirliğini sağlamak, gelecek nesillerin sağlıklı gıdaya erişimi için kritik öneme sahip.

Çocuklar İçin

Keşfet ? Öyküler Kitap Kurdu