WEPs 2. Prensip

• WEPs'in ikinci prensibi, tüm kadın ve erkeklere iş yaşamında adil davranılması, insan haklarına ve ayrım yapmama ilkesine saygı gösterilmesi, bu ilkelerin desteklenmesi fikirlerini esas alıyor.

  UN Women ve UN Global Compact ortak inisiyatifi olan Kadının Güçlenmesi Prensipleri (WEPs), kadınların ekonomik yaşamın her alanında ve her seviyesinde var olmalarını destekleyen kurumlar için önemli bir rehber niteliği taşıyor. 

   

  UN Global Compact Türkiye tarafından WEPs'in yaygınlaşması için hazırlanan WEPs Uygulama Rehberi, özel sektör kurumlarına iş yerlerinde ve faaliyet gösterdikleri alanlarda kadının güçlenmesi konusunda yapacakları çalışmalarda yol göstermeyi amaçlıyor. 
  
  Rehberde, WEPs'in 7 prensibi sırayla incelenerek şirketler için bir yol haritası çiziliyor. 2. Prensip için çıkarılan yol haritasını sizin için derledik.

  TÜM KADIN VE ERKEKLERE İŞ YAŞAMINDA ADİL DAVRANILMASI, 

  İNSAN HAKLARINA VE AYRIM YAPMAMA İLKESINE SAYGI GÖSTERİLMESİ, 

  BU İLKELERİN DESTEKLENMESİ

   

  KAPSAM

  Günümüzde kadın-erkek eşitliği, insan haklarına saygı, ayrımcılığın giderilmesi gibi kavramlar kurumsal stratejilerin doğal bir parçası olarak düşünülmektedir. Ancak bu stratejilerin tasarım ve uygulama aşamalarında, kadınlar ve erkeklerin farklılaşan ihtiyaçlarının hesaba katılmaması, stratejileri karmaşık ve işlevsiz bir hale getirebilmektedir. Buradan hareketle şirketlerin, kadın ve erkeklere eşit muameleyi öngören, ayrımcılık yapmayan stratejiler geliştirirken (örneğin kadın ve erkeğin eşdeğer işine eşit ücret verilmesi gibi) kadınların dönemsel olarak değişebilen ve kendilerine özgü ihtiyaçlarını da karşılayacak mekanizmaları hesaba katmaları beklenmektedir.
  
  

  Bu prensibi uygulamaya koyan kurumlar, çalışma ilkeleri, disiplin uygulamaları, etik davranış kuralları, insan kaynakları politikaları gibi birçok düzeyde toplumsal cinsiyete duyarlı bakış açısı benimsenmesine, yönetici ve çalışanların sorumluluklarının netleştirilmesine ve konuyla ilgili göstergelerin takip edilmesine odaklanmaktadır.

  GÖSTERGELER

  İşe alım, terfi, işten ayrılma, eğitim, iş memnuniyeti alanlarında kadın-erkek çalışanların dağılımı
  Departman ve fonksiyonlara göre kadın-erkek dağılımı
  İş başvurularındaki kadın-erkek dağılımı
  Eşit işe eşit ücret göstergeleri; çalışan kategorisine göre kadın ve erkeklerin esas ücret düzeyleri
  İş görüşmelerine davet edilenler içinde kadınların oranı, iş görüşmelerini gerçekleştiren kadın yönetici oranı
  İş-unvan bazında kadın-erkek çalışan karşılaştırması
  Kadın ve erkeklerin aynı görevde kalma sürelerinin karşılaştırması
  Hamile kadın çalışanların doğum izni sırasında aldığı ücret artışının erkeklerinkine oranı
  Doğum izni sonrası işe dönen çalışan sayısı
  İşyerinde eşit hakları teşvik etmek, gerçekleştirmek ya da bu süreçte katkıda bulunanları takdir etmek için atılan adımların sayısı

  UYGULAMA ALANLARI

  SORUN TESPİTİ
  
  
  Ayrımcı uygulamaların belirlenmesi
  ● İşe alım, işten ayrılma, farklı kıdem ve kademelerde çalışanlar, terfiler, kurum içi eğitim olanakları, ücret ve yan haklar başta olmak üzere, çalışan haklarının tamamını toplumsal cinsiyet perspektifinden incelemek ve bu alanlarda gerçekleştirilen kadınlara yönelik her türlü ayrımcı uygulamayı (değerlendirme aşamasında cinsel yönelim, etnik kimlik, din gibi faktörleri de göz önüne alarak) ortadan kaldırmak.
  
  
  Uygulamaların gözden geçirilmesi için ihtiyaçların belirlenmesi
  ● Kadınların ve erkeklerin aynı haklardan eşit şekilde faydalanıp faydalanmadığını sorgulamak; toplumsal cinsiyete dayalı farklılıkları ve bu farklılıkların nedenlerini ortaya çıkartmak ve gündelik uygulamaları bu farklılıklar ışığında şekillendirmek.
  
  POLİTİKALAR VE YÖNETİM
  
  

  Ayrımcı Uygulamaların Ortadan Kaldırılması

  ● Kadın ve erkeklerin eşdeğer işleri karşılığında eşit ücret almasını sağlamak.

  ● Geleneksel olarak erkek mesleği/kadın mesleği olarak algılanan işler için kadınların/erkeklerin mesleki eğitimine yatırım yapmak.

  ● Terfi, kariyer, staj ve gelişim süreçlerinde eşitliği sağlamaya odaklanmak, bunun için kadınlara pozitif ayrımcılık uygulamak.

  ● İşe alım süreçlerinin erkeklerin ağırlıkta olduğu alanlar da dahil olmak üzere, tüm alanlarda şeffaf ve toplumsal cinsiyete duyarlı olmasını sağlamak.

  ● Medeni hal, çocuk sahibi olup olmama, cinsel yönelim gibi faktörlerin işe alım ve terfi kararlarını etkilemesini önlemeye yönelik farkındalık çalışmaları yapmak (Örneğin, iş görüşmeleri esnasında kadınlara evlilik ya da çocuk planları olup olmadığının sorulmaması).

  ● Kurumda sayıca cinsiyet dengesini sağlamak ve desteklemek.

  ● Babalık iznini teşvik etmek.

  ● Kadın çalışanların doğum izinlerini eksiksiz kullanmalarını sağlamak

  ● Çalışan kadının yıllık izin hakkını tam olarak ve ihtiyaçları doğrultusunda kullanmasını teşvik etmek ve sağlamak.

  ● Kadınlar işten ayrıldığında, ayrılmalarına katkıda bulunan nedenlerle ilgili veri toplamak amacıyla çıkış görüşmeleri yapmak; bu veriyi incelemek ve kadınların işten ayrılmasını önlemeye yardımcı olacak stratejiler ortaya koymak.

  ● Staj sürecinde kadın ve erkekler arasında eşitliği sağlamak.

  ● İnsan haklarına saygılı ve ayrımcılığa karşı çalışma ortamları oluşturabilmek için göstergeler oluşturmak, belirlenen hedeflere ulaşmak üzere aşılan mesafeyi göstergelerle takip etmek.
  
  

  İhtiyaçların Belirlenmesi ve Uygulamaların Yeniden Şekillendirilmesi

  ● Çalışanların çocuk bakımı, yaşlı bakımı, hasta akraba bakımı gibi ihtiyaçlarını göz önüne alan politikalar oluşturmak.

  ● Çalışanların faydalanabileceği kreş açmak/kreş desteği sağlamak (zorunluluk hali yasada 150 kadın çalışan olarak düzenlenmiş olsa da, cinsiyet ayrımı yapmaksızın, 100-150 çalışanın üstünde kreş desteği vermek) ve kreş olanaklarını hem anneler hem de babalar için erişilebilir hale getirmek.

  ● Çocuk bakım hizmetleri veya bu hizmetlere ulaşım imkanları sunmak, çocuk bakımı ile ilgili bilgi ve kaynakları çalışanlar için erişilebilir kılmak, işyerinde emzirme odası kurulması, süt izni için servis sağlanması gibi imkanlar sunmak.

  ● Aile odaklı politikalar ve eğitimler geliştirmek; esnek çalışma saatleri, yarı-zamanlı çalışma, iş paylaşımı, kariyer molası gibi çalışma koşulları sunmak, yıllık iznin kesintisiz ve tam olarak kullanılmasını teşvik etmek.

  ● Eğer bir doğum izni politikası yoksa geliştirmek ve devreye sokmak, politikayı oluştururken hem kadın hem de erkekleri dikkate almak.

  ● Kadın çalışanlara doğum izni öncesi ve sonrasında koçluk desteği vermek, işe dönüşte geçişi kolaylaştırmak üzere esnek çalışma imkanları sunmak.

  ● Erkeklere babalık eğitimi vermek veya mevcut eğitimlere erişimlerini sağlamak ve kolaylaştırmak.

  ● Ebeveyn izni kullanımını teşvik etmek, çalışanlara ve yöneticilere sürecin yönetimine yönelik eğitimler vermek.

  ● Kadın ve erkek çalışanların iş-aile dengesini kurmalarına yardımcı olmak adına yeterli izin ve yan haklar sağlamak, bu kapsamda “kadın dostu” değil, “aile dostu” bir yaklaşım belirlemek.
  

  ● Her seviyedeki çalışana toplumsal cinsiyete duyarlı iş ortamı eğitimleri vermek.

  

  
  
  
  Bu yazıdaki bilgiler, UN Global Compact Türkiye tarafından WEPs Uygulama Rehberi'nden alınmıştır. Rehberin tamamını incelemek için lütfen tıklayın.