Yeşil ekonominin el kitabı

• Yazarları arasında TSKB Ekonomik Araştırmalar Müdürü Burcu Ünüvar’ın da olduğu 'Handbook of Green Economics'' (Yeşil Ekonomi El Kitabı) yayınları aracılığıyla raflarda…

  Boğaziçi Üniversitesi Turizm İşletmeciliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sevil Acar ve Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erinç Yeldan'ın editörlüğünü yaptığı; yazarları arasında Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) Ekonomik Araştırmalar Müdürü Burcu Ünüvar’ın da yer aldığı ‘Handbook of Green Economics’ (Yeşil Ekonomi El Kitabı), Academic Press (Elsevier) Yayınları aracılığıyla raflardaki yerini aldı. Kitaba, Burcu Ünüvar’ın yanı sıra, İzzet Arı (ODTÜ), Rohit Azad (Nehru University- Hindistan), Osman Balaban (ODTÜ), Shouvik Chakraborty (University of Massachusetts-Amherst, ABD), Cristian Ducoing (Lund University- İsveç), Magnus Lindmark (Umea University-İsveç), Mark Swilling (Stellenbosch University-Güney Afrika), Erinç Yeldan (Bilkent Üniversitesi) ile Rıza Fikret Yıkmaz (ODTÜ) gibi, Türkiye ve dünyadan araştırmacı ve akademisyenler de katkı sağladı. ‘Handbook of Green Economics’, sürdürülebilirlik ve büyüme konularına çok boyutlu, derin analizlerle yaklaşan ve aynı zamanda yeşil büyüme, düşük karbon ekonomisi, döngüsel ekonomi gibi kavramları; büyüme-büyümeme, sürdürülebilirlik eksenlerinde tartışmaya açan, bu alanda çalışmalar yapan araştırmacıların ilgisini çekecek bir baş ucu kitabı niteliği taşıyor.
  
  Doğayla daha uyumlu bir düzen için
  
  Kitabın en önemli hedeflerinden biri; son dönemde sık sık kullanılan yeşil ekonomi kavramının içini doldurarak, doğayla daha uyumlu bir ekonomik düzenin araçlarını ortaya koyabilmek. Ayrıca, tüm sosyal ve çevresel hareketlerin, yeşil ekonomik düzene geçişte nasıl bir rol oynayacağını analiz ederek kavramları yeniden ele almak ve tanımlamak da önemli diğer hedefler. İlk bölümünde yeşil sektörlerin tanımlarının ortaya konduğu kitabın ikinci bölümünde ise tasarruflar sorgulanıyor.
  
  Türkiye yeşil ekonomi konusunda yavaş
  
  Kitapta, Türkiye’yi yeşil ekonomi yönünden değerlendiren uzmanların şu tespitlerini de bulacaksınız;
  
  · Net uyarlanmış tasarruflar açısından Türkiye’de, 2000’lerin başlarından itibaren inanılmaz bir enerji (ağırlıklı kömür) ve maden sektörlerinde yatırım atılımı söz konusu. Kömür ve maden, yenilenemeyen kaynaklar. Bu nedenle söz konusu kaynakların fazla çıkartılması, Türkiye’nin net uyarlanmış tasarruflarını sıfıra yaklaştırıyor. 2001 ve 2008 krizlerini takip eden dönemde ise ekonomi yavaşladığı için kaynak kullanımı azalıyor ve dolayısıyla bu, net uyarlanmış tasarruflara olumlu olarak yansıyor. Ama bu tür tasarrufta Türkiye’nin iyiye gidebilmesi için kriz yaşanmasını beklememek gerekiyor.
  
  · Türkiye’de yenilenebilir enerji dönüşümü başladı ve devam ediyor. Rüzgâr ve güneş gibi alanlarda yatırımlar ivme kazandı. Buna karşılık politika arka planı kendi içinde çok da tutarlı değil. Zira aynı anda kömürlü santrallere yatırım ve teşvikler de sürüyor. Enerji girdisinin daha sürdürülebilir yollardan tedariğini teşvik etme yönünde Türkiye’nin eksikleri var ama en azından bu yolda vazgeçebileceği çeşitli fosil yakıt teşvikleri bulunuyor.
  
  · Türkiye, enerji yoğun ancak verimsiz bir ülke ekonomisi profili çiziyor. Bir birim Gayrı Safi Milli Hasıla üretmek için salınan karbon emisyonu çok yüksek seviyelerde. Kişi başı oranlar hızla Avrupa Birliği ortalamalarına yaklaşıyor; 1990’da yıllık 4 ton olan bu oran 2017’de 6 tona yükselmiş durumda. Türkiye ‘Hem kömür hem yenilenebilir olsun’ diyerek kısa dönemli çıkar ve yatırımlarından vazgeçmeyerek fırsatları kaçırıyor.