Kutup ayıları hayatta kalmak için değişiyor

• Kutup ayıları, iklim krizine genetik düzeyde uyum sağlıyor. Ancak bilim insanlarına göre bu, yok oluşa karşı son ve sınırlı bir direniş olabilir.

  Arktik buzulları hızla eriyor, kutup ayılarının yaşam alanı daralıyor. East Anglia Üniversitesi’nden araştırmacılar, Grönland’daki kutup ayılarının DNA’sında “sıçrayan gen” adı verilen bölgelerin aktifleştiğini ve bu değişimin sıcaklık artışıyla doğrudan ilişkili olduğunu ortaya koydu. Bu genetik adaptasyon, kutup ayılarının yağ metabolizmasını değiştirerek gıda kıtlığına ve eriyen buzlara karşı direnç geliştirmelerini sağlıyor.
  Ancak uzmanlar uyarıyor: Bu umut verici biyolojik yanıt bile türü kurtarmaya yetmeyebilir. Kutup ayılarının hayatta kalabilmesi için karbon emisyonlarının hızla azaltılması şart.
  
  Genetik direnişin adı: Sıçrayan genler
  East Anglia Üniversitesi’nden bilim insanlarının yürüttüğü araştırma, kutup ayılarının yaşadığı çevresel baskılara karşı evrimsel bir yanıt verdiğini gösteriyor. “Sıçrayan genler” olarak bilinen DNA segmentlerinin, Grönland’ın güneyindeki daha sıcak bölgelerde aktifleştiği gözlemlendi. Bu genler, metabolizma ve ısı yönetimi gibi yaşamsal süreçlerde kritik rol oynuyor.
  Araştırmacılar, bu değişimin özellikle yağ metabolizmasını düzenleyen gen bölgelerinde görüldüğünü belirtiyor. Bu da kutup ayılarının artık yalnızca yağlı foklarla değil, daha az enerji veren ve ulaşılması zor besin kaynaklarıyla da hayatta kalmaya çalıştığını gösteriyor.
  
  Yeni beslenme alışkanlıkları gözleniyor
  Kutup ayılarının genetik yapısında gözlemlenen değişiklikler, yalnızca metabolizma değil, aynı zamanda beslenme alışkanlıkları üzerinde de etkili olabilir. Araştırma, güney Grönland’daki daha sıcak bölgelerde yaşayan ayıların, kuzeydeki akrabalarına kıyasla farklı bir diyetle yaşama uyum sağladığını öne sürüyor.
  Bu bölgedeki ayıların, fok gibi yağlı deniz canlılarına erişimi azaldıkça, kıyıya yakın bölgelerde bulabildikleri daha düşük yağ oranına sahip alternatif besin kaynaklarına yöneldikleri düşünülüyor. Bu, kutup ayılarının kademeli olarak daha az enerji yoğun ama ulaşılabilir bitkisel ve kıyısal besinlere adapte olduklarını gösteriyor.
  Bilim insanları, bu değişimi “umutsuz bir adaptasyon” olarak tanımlıyor. Yani tür, varlığını sürdürebilmek için elindeki sınırlı kaynaklara genetik düzeyde uyum sağlıyor — ama bu, buzulların tamamen kaybolduğu bir dünyada sürdürülebilir bir çözüm değil.
  
  Bilim ne diyor?
  East Anglia Üniversitesi’nden Dr. Alice Godden’ın öncülük ettiği çalışmada, kutup ayılarının genetik yapısındaki bu değişimlerin, türün iklim değişikliğine karşı verdiği biyolojik bir yanıt olduğunu gösterdiği belirtiliyor. Godden, bu adaptasyonun bir “genetik yol haritası” sunduğunu, ancak tek başına yeterli olmadığını vurguluyor.
  Bilim insanları, kutup ayılarının hayatta kalma mücadelesinin, türün ne kadar esnek olabileceğini gösterdiğini ama bunun sınırlı bir esneklik olduğunu ifade ediyor. Genetik değişim umut verici bir işaret olsa da, yaşam alanlarının yok olması ve av kaynaklarının azalması gibi temel sorunlara çözüm değil.
  Çalışma, aynı zamanda bu tür adaptasyonların başka kutup ayısı popülasyonlarında da görülüp görülmediğini anlamak için daha fazla genetik analiz yapılması gerektiğini ortaya koyuyor. Araştırmacılar, “çok geç olmadan” geniş çaplı koruma önlemleri alınması gerektiği konusunda hemfikir.
  
  
  Kaynaklar:
  Gilliver, L. (2025). Kutup ayıları iklim değişikliğine nasıl uyum sağlıyor? Euronews Green. https://www.euronews.com/green
  
  East Anglia Üniversitesi & Springer Nature (2025). Genetic responses of polar bears to climate-induced environmental change.