COP28’de ‘Doğa için Finans Raporu’ yayınlandı

• Yılda 7 trilyon dolar iklim değişikliğini tetikleyen yatırımlara akıyor

  Birleşmiş Milletler’in çevresel birimi UNEP (Birleşmiş Milletler Çevre Programı) tarafından COP28 (Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı) çatısı altında son raporunu yayınladı. Buna göre; onlarca yıldır insanlığın en değerli varlıklarına zarar veren sektörlere yönelik finans akışlarını sona erdirme çağrılarına rağmen, bu yatırımların küresel gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 7'sini oluşturduğunu ortaya koydu. Rapor, 2022 yılında doğa temelli çözümlere yapılan yatırımların yaklaşık 200 milyar dolar olduğunu ancak doğaya zarar veren faaliyetlere yönlendirilen finans akışlarının bunun 30 katından fazla olduğunu ortaya koydu. Bu durum doğa temelli çözümlere ve iklim değişikliği, biyoçeşitlilik kaybı ve toprak bozulması gibi bağlantılı krizlere müdahalenin aciliyetini vurgulayan ve doğa temelli çözümlere yapılan finansman ile doğa-negatif finans akışları arasındaki endişe verici bir dengesizliği açığa çıkarıyor.
  
  Doğa temelli çözümler yetersiz finanse ediliyor
  
  UNEP İcra Direktörü Inger Andersen, “Doğa temelli çözümler büyük ölçüde yetersiz finanse ediliyor. Yıllık doğa-negatif yatırımlar, iklimi stabilize eden ve sağlıklı arazi ile doğayı teşvik eden doğa temelli çözümlere yapılan finansmandan 30 kat daha fazla. Sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşma şansımızın olması için bu rakamların tersine çevrilmesi gerekiyor. Bu da toprak gibi gerçek koruyucuların örneğin yerli halklar arasında, başlıca yararlananlar arasında olmalarını içeriyor” şeklinde konuştu. Elde edilen bulgular, küresel finansal akışların analizi temel alınarak elde edildi ve özel sektör doğa-negatif finans akışlarının yılda 5 trilyon doları aştığını, bu miktarın doğa temelli çözümlere yönelik özel yatırımların 35 milyar dolarına göre 140 kat daha fazla olduğunu gösteriyor. Negatif finans akışlarını yönlendiren beş endüstri - inşaat, elektrik hizmetleri, gayrimenkul, petrol ve gaz ile gıda ve tütün - ekonomideki genel yatırım akışlarının yüzde 16'sını temsil ediyor. Bu sektörlerin ortaya koyduğu negatif performans ormanlar, sulak alanlar ve diğer doğal habitatların tahribatıyla ilişkilendirilen doğa-negatif akışların yüzde 43'ünü oluşturuyor.
  
  Doğaya zarar veren finans akışları azaltılmalı
  COP28'de yayınlanan ‘Doğa için Finans Raporu’nun öne çıkan verileri şöyle oldu:
  • 2022'de doğa temelli çözümlere sadece 200 milyar dolar ayrıldı; bunun yüzde 82'sini (165 milyar dolar) hükümetler oluşturdu, özel finans ise 35 milyar dolarla (toplam doğa temelli çözümler finans akışının yüzde 18'i) sınırlı kaldı.
  • İklim değişikliğini 1.5°C ile sınırlamaya yönelik Rio Konvansiyonu hedefleri ile 2030'a kadar toprak ve denizin yüzde 30'unu koruma hedefini karşılamak ve toprak bozulma nötralitesine ulaşmak için doğa temelli çözümlere yönelik finans akışları, mevcut seviyelerden (200 milyar dolar) 2030'a kadar yılda 542 milyar dolara ve 2050'ye kadar yılda 737 milyar dolara neredeyse üç kat artmalı.
  • Hem kamusal finansman hem de özel yatırımın büyük ölçüde artması gerekiyor; doğaya zarar veren finans akışlarının azaltılması ve mümkünse doğa lehine yeniden yönlendirilmesi gerekli.
  • Sadece doğa temelli çözümlere yapılan yatırımı iki veya üç katına çıkarmak, doğa-negatif uygulamalara yapılan yaklaşık 7 trilyon dolar finans akışının dramatik bir şekilde azaltılmadığı ve mümkünse doğa lehine yönlendirilmediği sürece, Rio hedeflerine ulaşmak yeterli olmayabilir.
  • Doğa için büyük bir dönüşe ihtiyaç var. Finans sektörü ve işletmeler, sadece doğa temelli çözümlere yatırımı artırmakla kalmayıp, finansı zararlı faaliyetlerden doğaya olumlu sonuçlara yönlendirmek için teşvikleri uygulamalı.
  • Hükümet politikaları, yatırım fırsatlarını desteklemek için etkin bir ortam yaratmada kritik bir rol oynar. Doğa temelli çözümlere yönelik yatırım fırsatları, gıda, madencilik, gayrimenkul ve altyapı gibi küresel sektörlerin revizyonuyla tetiklenmekte.
  Raporun tamamına bu linkten ulaşabilirsiniz.