COP29: Üçüncü güne bakış

• COP29’un üçüncü gününde, iklim finansmanı hedefleri, emisyon azaltımı ve nükleer enerjinin rolüne dair kritik açıklamalar yapıldı.

  Bakü’de düzenlenen COP29 İklim Zirvesi'nin üçüncü gününde iklim finansmanı, emisyon azaltım hedefleri ve enerji dönüşümü konularında önemli gelişmeler yaşandı. Zirveye katılan ülkeler, küresel ısınmayı sınırlamak için finansman ihtiyaçlarını yeniden ele alırken, nükleer enerjinin rolü, gelişmiş ülkelerin finansman sorumluluğu ve toprak kaybı gibi kritik çevresel sorunlar gündemin ana başlıklarını oluşturdu. Türkiye’den Brezilya’ya, Azerbaycan’dan nükleer enerjiye destek veren yeni ülkelere kadar pek çok önemli açıklamanın yapıldığı zirvede, iklim değişikliğiyle mücadelede yeni hedefler ve iş birliği çağrıları öne çıktı.
  
  Yeni Kolektif Nicel Hedef (NCQG) Taslağı ile iklim finansmanı tartışmaları

  COP29’un üçüncü gününde, iklim finansmanı için önerilen Yeni Kolektif Nicel Hedef (NCQG) taslağı, yoğun müzakerelere sahne oldu. Gelişmekte olan ülkeler, mevcut 100 milyar dolarlık yıllık finansman hedefinin artık yetersiz olduğunu belirterek, hızla artan iklim değişikliği ihtiyaçlarını karşılamak için bu miktarın yıllık 1,3 ila 2 trilyon dolara çıkarılmasını talep ediyor. Taslak metin 34 sayfa uzunluğunda ve çok sayıda seçenek içeriyor, bu da ülkelerin mevcut pozisyonlarını koruduğunu ve bir uzlaşının henüz sağlanamadığını gösteriyor. Enerji, Çevre ve Su Konseyi’nden Arjun Dutt, NCQG'nin kanıta dayalı bir yaklaşımla geliştirilmesi gerektiğini belirterek, hedefin gelişmekte olan ülkelerin ihtiyaçlarını yansıtması gerektiğini vurguladı. Uzmanlar, bu konuda son kararın siyasi iradeyle çözülebileceğine işaret ediyor.
  
  Yüksek Hedef Koalisyonunun yenilikçi iklim finansmanı çağrısı

  COP29’da dikkat çeken diğer bir gelişme, G7 ülkelerinden bazılarını da içeren Yüksek İddialı Koalisyon’un yaptığı açıklamaydı. Koalisyon, iklim krizini aşmak için trilyonlarca dolarlık kaynağa ihtiyaç olduğunu ve gelişmiş ülkelerin finansman taahhütlerini yerine getirmesi gerektiğini ifade etti. Kanada, Fransa, Almanya ve Hollanda gibi G7 üyelerini içeren bu koalisyon, yenilikçi finansman çözümlerinin devreye alınmasının önemini vurguladı. Yapılan açıklamada, gelişmiş ülkelerin iklim finansmanı liderliğini sürdürmesi gerektiği ifade edildi; bu da küresel iklim hedeflerine ulaşmak için gelişmiş ülkelerin daha büyük sorumluluk alması gerektiğini gösteriyor.
  
  Brezilya’nın güncellenmiş Ulusal Katkı Beyanı (NDC) ile iddialı emisyon hedefi

  COP29’da Brezilya, Birleşmiş Milletler’e sunduğu güncellenmiş Ulusal Katkı Beyanı ile iklim kriziyle mücadeledeki kararlılığını ortaya koydu. Yeni taahhüt, Brezilya’nın 2005 yılına kıyasla karbondioksit emisyonlarını yüzde 59 ila 67 oranında azaltmayı hedeflediğini belirtiyor. Bu iddialı hedef, Brezilya’nın Paris Anlaşması doğrultusunda iklim değişikliğiyle mücadelede daha etkili bir rol üstlenmek istediğini gösteriyor. Ülkenin bu yeni taahhüdü, iklim krizine karşı küresel mücadelede örnek teşkil eden bir adım olarak değerlendiriliyor.
  
  Nükleer enerjiyi üç katına çıkarma deklarasyonu: Altı yeni ülke daha katıldı

  COP29’un üçüncü gününde, nükleer enerji kapasitesini 2050 yılına kadar üç katına çıkarma hedefi doğrultusunda altı ülke daha deklarasyona katıldığını açıkladı. Bu gelişme, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı, ABD ve Dünya Nükleer Birliği’nin ortak etkinliği ile duyuruldu. Dünya Nükleer Birliği Genel Direktörü Dr. Sama Bilbao y León, yeni ülkelerin katılımının nükleer enerjinin küresel enerji güvenliği ve iklim hedeflerine ulaşmadaki kritik rolünü güçlendirdiğini belirtti. ABD hükümeti ise 2050 yılına kadar 200 gigavat nükleer kapasiteyi devreye almayı planladığını açıklayarak nükleer enerjiye olan desteğini yineledi.
  
  Türkiye’nin Uzun dönem İklim Stratejisi ve Fosil Yakıtlardan Çıkış Hedefi

  Türkiye Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, COP29’da Türkiye’nin 2053 yılına yönelik net sıfır karbon hedefini içeren Uzun Dönemli İklim Değişikliği Stratejisi’ni açıkladı. Stratejiye göre Türkiye, 2053’e kadar enerji üretiminin yüzde 50’sini yenilenebilir enerji ve yüzde 30’unu nükleer enerji kaynaklarından sağlamayı hedefliyor. Ancak fosil yakıtlardan tamamen çıkışa dair net bir tarih belirtilmedi. Bakan Kurum, “Zaman içerisinde fosil yakıtlardan çıkmış olacağız” diyerek bu yönde adımlar atılacağının sinyalini verdi.
  
  Toprak Kaybı Krizi ve İklim Değişikliği Etkileri Üzerine İş Birliği Çağrısı

  Azerbaycan Tarım Bakanı Majnun Mammadov, COP29’da gerçekleştirilen bir yuvarlak masa toplantısında, dünya topraklarının yaklaşık yüzde 40’ının bozulmuş durumda olduğunu ve bu krizin ekosistemler, gıda güvenliği ve su kaynaklarını tehdit ettiğini belirtti. Bakan, iklim değişikliğinin tarım sektörü üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak için dijital dönüşüm, teknoloji transferi ve ortak çalışma gerekliliğine vurgu yaptı. Mammadov, Azerbaycan’da tarımda iklim dostu sistemlerin geliştirilmesi için devlet desteği sağlandığını ve çiftçilerin modern sulama sistemleri, toprak verimliliği artırıcı projeler gibi yenilikçi uygulamalar için teşvik edildiğini ifade etti.