UNEP Raporu küresel iklim eyleminde acil harekete çağırıyor

• UNEP’in 2025 Emisyon Açığı Raporu, 1.5 derece hedefinin hızla aşıldığını gösteriyor. Uzmanlar: Şimdi iddialı iklim eylemi zamanı.

  Birleşmiş Milletler Çevre Programı’nın (UNEP) yeni Emisyon Açığı 2025 Raporu, ülkelerin Paris Anlaşması kapsamındaki taahhütlerine rağmen dünyanın hâlâ “benzeri görülmemiş” bir iklim riskiyle karşı karşıya olduğunu ortaya koyuyor. 30 Eylül 2025 itibarıyla yalnızca 60 ülke, 2035’e yönelik yeni emisyon azaltım planlarını sundu. Bu planlar, küresel sera gazı emisyonlarının yüzde 63’ünü kapsasa da sıcaklık artışını sanayi öncesi döneme göre 2.3–2.5 dereceyle sınırlayabiliyor. Yani hedef hâlâ 1.5 derecenin çok uzağında. UNEP, şimdi ülkelerin geleceğine yatırım yapma ve iddialı iklim eylemleriyle ilerleme zamanı olduğunu vurguluyor.
  
  Taahhütlerde uygulama açığı büyüyor
  UNEP’in 2025 Emisyon Açığı Raporu, ülkelerin verdiği sözlerle gerçek eylemler arasında giderek büyüyen bir fark olduğunu ortaya koyuyor. Küresel sıcaklık artışını 2 dereceyle sınırlandırmak için emisyonların 2030’a kadar 2019 seviyesine göre yüzde 25, 1.5 derece hedefi için ise yüzde 40 azaltılması gerekiyor. Ancak bu hedefe ulaşmak için yalnızca beş yıl kalmış durumda.
  Tüm ulusal katkı beyanları (NDC) tam olarak uygulansa bile, küresel emisyonların 2035’te 2019 seviyesine göre yalnızca yüzde 15 azalacağı öngörülüyor. Bu oran, 1.5 derece hedefi için gerekli seviyenin yüzde 55 altında kalıyor.
  Uzmanlara göre bu durum, önümüzdeki on yıl içinde 1.5 derece eşiğinin aşılması riskini güçlendiriyor. Hızlı ve kapsamlı emisyon azaltımları bu artışı geciktirebilir, ancak mevcut taahhütlerle tamamen önlenmesi mümkün görünmüyor.
  UNEP, özellikle yoksul ve kırılgan ülkelerin iklim krizinden orantısız şekilde etkilendiğini vurguluyor ve tüm hükümetlere “şimdi, hızla harekete geçin” çağrısında bulunuyor.
  
  "Benzeri görülmemiş emisyon kesintilerine ihtiyaç var"
  UNEP İcra Direktörü Inger Andersen rapora ilişkin değerlendirmesinde, ülkelerin Paris Anlaşması kapsamında verdikleri taahhütleri yerine getirmek için üç fırsata sahip olduğunu ancak her seferinde hedefin gerisinde kaldıklarını belirtti. Ulusal iklim planlarında bir miktar ilerleme sağlandığını kaydeden Andersen, "Ancak bu ilerleme yeterince hızlı değil. Bu nedenle hâlâ, giderek daralan bir zaman penceresinde ve zorlaşan jeopolitik ortamda benzeri görülmemiş emisyon kesintilerine ihtiyacımız var. Kanıtlanmış çözümler mevcut. Yenilenebilir enerjinin hızlı büyümesinden metan emisyonlarının azaltılmasına kadar, yapılması gerekenleri biliyoruz. Şimdi ülkelerin geleceğine yatırım yapması, iddialı iklim eylemleri ile ilerlemesinin tam zamanı. Bu eylemler daha hızlı ekonomik büyüme, daha iyi insan sağlığı, daha fazla istihdam ve enerji güvenliği sağlayacak" ifadelerini kullandı.